Η ΔΙΑΣΚΕΥΗ: Από το Μυθιστόρημα στο Σενάριο!

Πολλοί έχουν χρησιμοποιήσει πικρόχολα σχόλια για την διασκευή. Άλλοι αναφέρουν πως κάποιοι την χρησιμοποιούν επειδή δεν έχουν πρωτότυπες ιδέες (πράγμα δύσκολο να βρεθεί πρωτότυπη ιδέα στην βιομηχανία του θεάματος σήμερα), άλλοι επειδή δεν έχουν τίποτα άλλο να πουν και άλλοι επειδή βοηθιούνται στο να δημιουργήσουν μια ιστορία. Οι επικριτές όμως εξαπατούνται οικτρά. Η διασκευή είναι τέχνη στη σεναριογραφία και όχι μόνο, αλλά οπουδήποτε χρησιμοποιείτε.

Αυτό που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι πως όταν διασκευάζουμε ένα μυθιστόρημα, ένα ποίημα ή ένα θεατρικό έργο, είναι σαν να γράφουμε ένα καινούργιο έργο από την αρχή. Διασκευή σημαίνει πως μεταλλάζω από κάτι από μια άλφα κατάσταση σε μια βήτα κατάσταση και σύμφωνα με τον Syd Field ορίζεται: σαν η επεξεργασία και δια προσθαφαιρέσεως μεταβολή της αρχικής μορφής και η εμφάνισής της υπό μια νέα μορφή. Βέβαια μιλάμε για μετεγγραφή του ενός είδους σε ένα άλλο και όχι για επιβολή.

Όταν διασκευάζετε λοιπόν ένα μυθιστόρημα για παράδειγμα σε σενάριο είναι σαν να γράφεται ένα καινούργιο έργο από την αρχή. Δεν μπορεί κανείς λοιπόν να μεταφέρει αυτούσιο ένα μυθιστόρημα και να το κάνει σενάριο. Μήτε θεατρικό έργο. Το θέατρο έχει να κάνει με τα λόγια, δηλαδή οι σκέψεις, τα συναισθήματα και τα γεγονότα περιγράφονται μέσω του διαλόγου και της υποκριτικής ανάτασης των ηθοποιών.

Το σενάριο λοιπόν σε όλα αυτά λειτουργεί πιο εξωτερικά παρουσιάζοντας λεπτομέρειες που μπορούν να γίνουν εικόνα. Η διασκευή λοιπόν, όπως σοφά αναφέρει και ο Syd Field, πρέπει από την αρχή να θεωρείται πρωτότυπο σενάριο. Είναι φοβερό και μάλιστα για μένα ύψιστη τέχνη, ένα μυθιστόρημα να μεταλλάσσεται από 620 σελίδες σε 110 σεναριακές σελίδες. 

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη συνταγή στο πως πρέπει να γράφεται διασκευές. Ο κανόνας είναι ένας. Ότι γράφεται από την αρχή ένα καινούργιο έργο. Θα σας δώσω όμως ένα παράδειγμα από το σενάριο "Μαρία των Γλάρων" του υπογραφόμενου, το οποίο σενάριο είναι διασκευή από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Κυριαζή.

Διαβάζοντας το βιβλίο πέρα το ότι το αγάπησα και το έκανα δικό μου θέλησα να το κάνω σενάριο κρατώντας τα εξής: τους τέσσερις βασικούς πρωταγωνιστές – κοινούς στην εποχή μου, τα δυο από τα πολλά θέματα που ανοίγει και αυτά είναι πολιτική ανευθυνότητα και διαπλοκή καθώς και κοινωνική προκατάληψη, το βασικότερο όμως είναι πως μέσα από όλο το μυθιστόρημα στόχος μου ήταν να υμνήσω τη γυναίκα ως ανθρώπινη υπόσταση αποκαλύπτοντας άλλες πτυχές. Κρατώντας λοιπό αυτά έγραψα μια δική μου ιστορία αλλάζοντας ακόμα και στοιχεία της πλοκής από το μυθιστόρημα με αποτέλεσμα να γράψω ένα σενάριο 99 σεναριακών σελίδων από 430 περίπου σελίδες που ήταν το μυθιστόρημα, δίχως να το προσβάλω με αποτέλεσμα ο συγγραφέας δημιουργός του, μελετώντας το σενάριο, μου έδωσε αμέσως τα πνευματικά δικαιώματα.  

Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω πως η διασκευή βοηθάει πάρα πολύ στην ανεύρεση βασικών ναι μεν ιδεών ενός διαφορετικού είδους συγγραφής, αλλά βοηθάει και στην ανάπτυξη νέων ιστοριών και θεμάτων που μπορούν να ειπωθούν με μια διαφορετικότητα και αυτό γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε τον κανόνα πως: μέχρι σήμερα με την μια μορφή ή με την άλλη τα πάντα έχουν ειπωθεί.